روندهای نوظهور در تجارت الکترونیک
رشد Retail Ecommerce
با مشاهده نمودار روبرو که میزان فروش حاصل از e-Commerce را نشان میدهد، میتوان به همهگیر شدن تجارت الکترونیک در جهان پی برد. با استفاده از این نمودار میتواند پیشبینی کرد که سال 2045 تقریباً 95 درصد خرید افراد از طریق مجراهای آنلاین صورت میگیرد.
با این حال، ذکر این نکته الزامی است که با وجود افزایش میزان فروش، میزان درصد رشد نسبت به سالهای پیش کاهش یافته است. یعنی گسترش بازار و تصاحب بازارهای سنتی هرساله روندی کندتر دارد ولی تا 20 سال آینده با همین آهنگ پیشبینی میشود که 95درصد بازار خرید را در خود ببلعد.
وجود غلبه حالت سنتی بر آنلاین
با وجود رشد بالا و پیشروی فروش الکترونیک، همچنان سهم بازار در دست خریدهای سنتی است. 82.5 درصد از مشتریان ترجیح میدهند خرید خود را به صورت حضوری از فروشگاهها انجام دهند.
با توجه به بخشبندی مشتریان از خریداران آمریکای شمالی، 59 درصد مشتریان قبل از خرید (سنتی یا آنلاین) از اینترنت و وبسایتهای فروشگاهی برای تحقیق در مورد محصولات مورد نظر خود قبل از خرید استفاده میکنند. یعنی با وجود اینکه 82.5 درصد خریداران از طریق فروشگاههای فیزیکی خرید خود را انجام میدهند، ولی مراحل پیش از خرید خود را با استفاده از منابع اطلاعاتی فروشگاههای آنلاین انجام میدهند. بدین ترتیب گرچه بازار انلاین سهم کمتری را دارد ولی بخش عظیمی از فرآیند خرید را به خود اختصاص داده است.
اهمیت محتوا
یکی از عواملی که گسیل درآمد را به فروشگاهها به همراه داشته است، استفاده از محتوا و بازاریابی محتوا است. طبق آماری که شاپیفای ارائه کرده است، 90 درصد محتوای استفاده شده در وبسایت، صرف ایجاد تعهد مشتریان و درنتیجه بازگشت مجدد آنها شده است.
طی آمار شاپیفای، بیش از 50 درصد از فروشگاهها شاهد مشتریانی بودهاند که 2 یا بیش از 2 بار از آنها خرید کردهاند و به طور میانگین هر مشتری 3.8 بار از یک فروشگاه به صورت آنلاین خرید کرده است.
کالاهای پرفروش و اهمیت زبان، منطقه و پول محلی
طبق آمار ارائه شده توسط شاپیفای، آمار خرید محصولات پوشاک (لباس، تیشرت و …)، لاک و لوازم آرایشی، عطر، ادکلن و لباسهای زیر، کفش و گردنبند و اکسسوری از موارد پر فروش در کشورهای مختلف بوده است. این امر بیانگر آن است که حرکت بازار آنلاین به سوی محصولات مد در حال حرکت است.
در کنار آن، بازارهای کتاب و موبایل نیز جای خود را در بسیاری از کشورها باز کرده است. در عین حال بازارهای کتاب فیزیکی نیز در حال حرکت به سوی کتاب الکترونیک و مطالعه آنلاین است.
ذکر این نکته الزامی است که بحث فرهنگی و رفتاری، خرید مصرفکنندگان را تحت تاثیر قرار میدهد تا جایی که ویتامین یا چای و دمنوش در برخی کشورها (ژاپن و نیوزیلند) جز پرفروشترین محصولات هستند. به طور کلی خریداران، با توجه به منطقهای که در آن سکونت دارند، اعتماد بیشتری به فروشندگان محلی دارند. علاوه بر این ترجیح میدهند فروشگاههایی را انتخاب کنند که پول رایج مورد استفاده آنها را مورد استفاده قرار دهد.
ظهور DTC
یکی از روندهای قابل توجه تمایل خرید مشتریان از فروشگاههای DTC است. در این فروشگاهها مزیتهای زیادی ارائه میشود و به برندها امکان استفاده از دادههای مشتریان نهایی را میدهد و از سوی دیگر هزینههای جانبی با حذف واسطهها کاهش داشته است. در نمودار روبرو هم تمایل حرکت شرکتهای بزرگ خردهفروش به سوی DTC مشهود است.
تجارت اجتماعی یا Social Commerce
نکتهای که از آمارهای ارائه شده توسط شاپیفای و فوربس به دست آمده است، حاکی از آن است که مشتریان برای خرید آنلاین از شبکههای اجتماعی کمک میگیرند ولی برخلاف تصوری که پیشتر وجود داشت، این شبکهها نتوانستهاند بعد از ارائه اطلاعات مشتریان را به سوی خرید هدایت کنند.
به عبارت دیگر مفهوم Review و نظرات در ذیل محصولات بیشتر مورد پسند مشتریان بوده است.
به طور کلی خرید افراد به طور مستقیم از شبکههای اجتماعی طی سالیان اخیر رشد چندانی نداشته است.
خرید موبایلی
طی گزارشهای مختلف شاپیفای، در بسیاری از کشورها استفاده از تبلت و موبایل گوی سبقت را از دسکتاپ ربوده است. مشتریان زیادی خریدهای آنلاین خود را از طریق موبایل انجام دادهاند. طبق آمار 53.7% از خریداران با استفاده از موبایل کل فرآیند خرید خود را ساماندهی کردهاند.
با این حال نکته مهم این است که نرخ تبدیل در موبایل پایینتر از دسکتاپ است (1.73% به 4.02%). مجموع این گزارهها حاکی از آن است که غالب مردم در حال روی آوردن به موبایل هستند ولی میتوان چنین تحلیل کرد که هنوز فروشگاههای آنلاین بستر لازم را برای جذب مخاطب در موبایل فراهم نکردهاند که نرخ تبدیل کمتر از نصف حالت دستکتاپ است.
حرکت تجارت الکترونیک به شرق
نکته دیگری که در روندهای درآمدی وجود دارد، حرکت حجم عظیم تراکنشها به سوی شرق (علیالخصوص چین) است. این امر نشاندهنده آن است که اولاً مشتریان با توجه به علاقهمندی به مدلهای DTC تمایل دارند مستقیماً از تولیدکننده که عمدتاً چین است خریداری کنند و ثانیاً جمعیت شرق و درحالتوسعه بودن آن از حیث بازارهای درحال ظهور است. (پیشتر گفته شد که مشتریان تمایل دارند از فروشگاههایی با زبان و پول رایج در منطقه خود خریداری کنند).
اهمیت مدل Subscribtion
مدل Subscription Commerce یا Subcom بدین صورت است که با پرداخت مبلغ اشتراکی، بستهای از محصولات در حوزههای انتخاب شده به صورت مداوم به فرد ارسال میشود. این محصولات با استفاده از سیستمهای هوش مصنوعی رفتار خرید مصرفکننده را پیشبینی میکنند و مبتنی بر نیاز وی محصولات را ارسال میکنند. وجه عمده این امر حالت غافلگیرانه و جذاب برای مشتریان است. در حال حاضر 15% بازار تجارت الکترونیک به این مدل اختصاص داده شده است. نرخ رشد این مدل نیز حدود 100 درصد است.
در مجموع علاوه بر این مدل، استفاده از هوش مصنوعی در انتخاب، شخصی سازی محصولات در کلیه مراحل خرید، نرخ تبدیل و وفاداری را افزایش داده است.
رشد B2B به نسبت B2c
در میان روندهای گفته شده، خرید B2B حجم زیادی از درآمد را از طریق فروش آنلاین ایجاد کرده است. شکل زیر تفاوت میزان درآمد را از این دو طریق مقایسه میکند.
اهمیت مسئولیت اجتماعی
روند مهم دیگری که در میان سایر روندها مشهود است، هدایت جریان درآمدی به سوی برندها، فروشگاهها و محصولات زیستسازگار است. حس مسئولیت اجتماعی و مبارزه با محصولات آلاینده باعث شده است، مشتریان در رفتار خرید خود حساسیت زیادی در رابطه با میزان اهمیت فروشگاه به موضوعات زیستمحیطی دارند.
درباره محمد احسان سوری
دانشجوی دکتری مدیریت استراتژیک دانشگاه تهران؛ فعال در حوزه استارتاپها، استراتژی رفتاری و طراحی سازمانهای نوپا در مراحل مختلف چرخه عمر. دارای سابقه فعالیت در حوزه آموزش و ساختمان.
نوشته های بیشتر از محمد احسان سوری
پاسخی بگذارید